Σε λίγο καιρό όπως φαίνεται θα αποσυρθούν τα μικρά κέρματα των 1 και 2 λεπτών. Συχνά αυτά τα κέρματα καταλήγουν ξεχασμένα σε συρτάρια ή τσάντες κα αναμένεται να αποτελέσουν σύντομα παρελθόν, με την Ιταλία να πρωτοπορεί στην κατάργησή τους από το 2018. Η Ευρώπη ετοιμάζεται για μια ανάλογη μετάβαση, με ορίζοντα εφαρμογής το 2025.
Το σύστημα στρογγυλοποίησης στις πληρωμές
Από τη στιγμή που ανεστάλη η παραγωγή των συγκεκριμένων κερμάτων, η στρογγυλοποίηση άρχισε να εφαρμόζεται στις πληρωμές με μετρητά. Η διαδικασία αυτή αφορά το τελικό ποσό της συναλλαγής και βασίζεται σε προκαθορισμένους κανόνες: ποσά που λήγουν σε 1 ή 2 λεπτά στρογγυλοποιούνται προς τα κάτω, ενώ εκείνα που λήγουν σε 3 ή 4 λεπτά ανεβαίνουν προς τα πάνω. Αντίστοιχα, τα ποσά που λήγουν μεταξύ 6 και 9 λεπτών στρογγυλοποιούνται στο πλησιέστερο πολλαπλάσιο του πέντε. Για παράδειγμα, ένα ποσό των 10,52 ευρώ γίνεται 10,50 ευρώ, ενώ ένα των 10,54 ευρώ ανεβαίνει στα 10,55 ευρώ.
Παρά την εφαρμογή της στρογγυλοποίησης, τα μικρά κέρματα εξακολουθούν να θεωρούνται νόμιμο χρήμα. Εάν κάποιος καταναλωτής επιθυμεί να πληρώσει το ακριβές ποσό με κέρματα, ο έμπορος δεν μπορεί να το αρνηθεί, αποφεύγοντας έτσι τη στρογγυλοποίηση. Ωστόσο, για τους περισσότερους εμπόρους, η στρογγυλοποίηση έχει καταστεί υποχρεωτική στις συναλλαγές με μετρητά.
Εμπειρίες από άλλες χώρες: Το παράδειγμα του Καναδά
Η κατάργηση των μικρών κερμάτων δεν αποτελεί ευρωπαϊκή πρωτοτυπία. Στον Καναδά, η παραγωγή του 1 σεντ σταμάτησε το 2012, και η στρογγυλοποίηση εφαρμόζεται στις πληρωμές με μετρητά, όπως και στην Ιταλία. Παράλληλα, οι ηλεκτρονικές πληρωμές εξακολουθούν να γίνονται κανονικά, χωρίς να επηρεάζεται η ακρίβεια των ποσών.
Η μετάβαση αυτή εξοικονόμησε σημαντικούς πόρους για τον Καναδά, μειώνοντας το κόστος παραγωγής και διανομής κερμάτων. Αν και τα ήδη υπάρχοντα κέρματα παρέμειναν σε κυκλοφορία, η χρήση τους μειώθηκε σταδιακά και ο πληθυσμός προσαρμόστηκε ομαλά στο νέο σύστημα.
Η Ευρώπη κοιτάζει προς το μέλλον
Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξετάζει την πλήρη απόσυρση των κερμάτων 1 και 2 λεπτών σύμφωνα με το enimerotiko, με πιθανή ημερομηνία εφαρμογής το 2025. Σύμφωνα με τον Επίτροπο Οικονομίας, Paolo Gentiloni, η απόφαση εξαρτάται από την επιτυχή εφαρμογή της στρογγυλοποίησης, η οποία θα πρέπει να εξασφαλίζει διαφάνεια και προστασία του καταναλωτή. Οι λιανοπωλητές θα χρειαστεί να ενημερώνουν τους πελάτες με σαφήνεια, ώστε να αποφευχθούν παρεξηγήσεις.
Η κατάργηση των μικρών κερμάτων φαίνεται να προωθεί την απλούστευση των συναλλαγών και τη μείωση του κόστους, ενώ παράλληλα φέρνει το ερώτημα αν πρόκειται για ένα ακόμη βήμα προς την ενίσχυση των ψηφιακών πληρωμών. Για την ώρα, το φυσικό χρήμα παραμένει αναπόσπαστο μέρος της οικονομίας, αλλά οι αλλαγές αυτές υπογραμμίζουν τη σταδιακή μετάβαση σε νέες μορφές συναλλαγών.
